07-09-2021
Ontschotten, domeinoverstijgend werken… het is de rode draad in menig bestuursakkoord. Er handen en voeten aan geven op ambtelijk niveau valt meestal nog niet mee. In Almere lukt het: drie afdelingen werken intensief samen aan de woonzorgopgave.
Hoe doen ze dat? En vooral, wat levert het op?
Elf collega’s vormen samen het WoZoMo-team: Wonen en Zorgen voor Morgen. We gaan met drie van hen in gesprek: Saïda Rachak (Zorg & Welzijn), Paul van Grieken (Wonen) en Saskia Boekstal (Gebiedsontwikkeling). Saïda trapt af: ‘Zorgen dat mensen langer zelfstandig thuis kunnen wonen is een complexe maatschappelijke opgave waar veel partijen een rol in hebben. Binnen en buiten de gemeente. Met name het fysieke en sociaal domein zijn vaak gescheiden werelden waardoor de besluitvorming stroperig verloopt. Deze opgave vraagt zowel om zorgvuldigheid als daadkracht, daarvoor hebben we een mooie vorm gevonden.’
Dwarsverbanden
Paul: ‘De eerste intensieve contacten tussen de afdelingen Wonen en Zorg & Welzijn ontstonden bij het opstellen van de Woonvisie. Met de huidige opgave liggen hier meer dwarsverbanden dan ooit. Gaandeweg ontdek je hoe belangrijk het is om te weten waar de ander mee bezig is; de behoefte om meer samen te werken groeide. Een mooi voorbeeld is de pilot ‘Thuis in de wijk’ samen met woningbouwcorporaties en zorginstellingen, voor en over mensen die uitstromen uit de Maatschappelijke Opvang, Beschermd Wonen of Jeugdzorg. We maken afspraken over nazorg en begeleiding, een goede match tussen cliënt en woning, intermediaire verhuur, het voorkomen van overlast en bijvoorbeeld ondersteuning bij financiën; alles voor een soepele overgang van wonen in een instelling naar zelfstandig wonen. Naast het verknopen van wonen en zorg is het belangrijk om al vroegtijdig zicht te hebben op mogelijke locaties. Er zijn veel interessante woonzorginitiatieven in de stad, ook commercieel. Samen met Gebiedsontwikkeling kunnen we initiatieven snel en goed beoordelen. De bundeling creëert versnelling, zo kun je als overheid meewerken in plaats van onbedoeld tegenwerken.’
Saskia beaamt dat en legt uit: ‘Er wordt veel gebouwd in Almere, ook vanuit de Rijksopgave. Ons werk is in principe uitvoerend, we ontwikkelen locaties nadat er vanuit het beleid, de politieke agenda en de behoefte van de stad, besloten is wat er gebouwd moet worden. De initiatieven die Paul noemt komen in eerste instantie niet bij ons terecht en blijven soms lang liggen. Nu bekijken we samen welke match er gemaakt kan worden als er ontwikkelruimte beschikbaar is. Wat is er nodig, welke kenmerken moet het gebouw of de locatie hebben, prikkelarm of juist levendig en dichtbij voorzieningen? Dat is voor elke doelgroep anders. Nu we daar meer zicht op krijgen, kunnen we ons werk beter op elkaar afstemmen.’
Stakeholders popelen
Het team werkt samen volgens de scrum-methode: in sprints van twee weken met een duidelijke opdracht en aantoonbaar resultaat. De teamleden, die wekelijks 20 uur beschikbaar zijn, starten drie ochtenden per week met een check in: hoe staan we ervoor, wat is bereikt, hoe verder, wie doet wat? In deze tijd gebeurt dat vanzelfsprekend online, ze houden de energie en het plezier erin met creatieve tools zoals Mural en Product Backlog, voldoende koffiebreaks, het vieren van successen en ‘gewoon hard werken’. Elke sprint eindigt met een presentatie aan stakeholders en de vraag om feedback.
Al na de eerste ronde werd een concreet product opgeleverd: het afwegingskader voor woonzorginitiatieven is positief ontvangen door het college en de raad. Ook de stakeholders zijn goed aangesloten en er zijn al mogelijke locaties in beeld. Hoe doe je dat, externe partijen goed aansluiten? Paul lacht: ‘Dat is wel het minste probleem, ze staan te popelen. Iedereen weet: dit is nodig en we doen graag mee. Met deze snelle en resultaatgerichte manier van werken sla je als gemeente een sterk figuur.’
Een beetje meedoen werkt niet
Saskia: ‘Ik had verwacht dat slechts een deel van de vraagstukken raakvlakken zou hebben met gebiedsontwikkeling. Een paar uurtjes in de week, dacht ik, maar zo werkt het niet. Hoe dieper je in de materie komt hoe meer blijkt dat alles samenhangt. Je moet er dus altijd bij zijn en alles volgen. Bovendien: alleen zó word je een echt team.’
Natuurlijk kent het team ook worstelingen. Allereerst de grote tijdsinvestering, maar ook de wereld om hen heen die niet zo snel mee verandert, met beleid, regels en verordeningen, met muren en schotten, en de politiek die de snelheid bepaalt. Het vertrouwen dat het team krijgt van het bestuur en management helpt om de focus en snelheid vast te houden. Saïda: ‘Het vraagt én geeft energie. De inzet en betrokkenheid om iets op te leveren is enorm. Je kijkt over de belangen van je eigen afdeling heen, hebt een gezamenlijk doel en hoeft de ander niet meer te overtuigen. Je vraagt je af waarom we niet altijd zo werken!’